Son yapılan araştırmalar, okul öncesi çağdaki çocukların depresyon geçirdiğini göstermiştir.
Özellikle “anhedonya” denilen ve çocuğun oyundan ya da yaptığı diğer aktivitelerden zevk
almaması olarak açıklayabileceğimiz kriter, klinik depresyonun belirlenmesinde anahtar rol
oynamaktadır. Bir diğer bulgu ise, çocuğun oyun ve aktiviteleri, ölüm ve hatta intiharı
keşfetme yolu olarak görmesidir.

Bu çocuklar, akranlarının normalde çok zevk aldığı oyun ve uğraşlardan daha az ya da hiç zevk almıyorlar. Hatta, günlük yaşantıda çocukların çok mutlu olduğu olaylar bile onları mutlu etmeye yetmiyor.

Yapılan bir araştırmada çocuklar hem oyun esnasında izlenmişler, hem de kuklalarla yapılan
özel bir teknik ile çocukların duygularını ifade etmelerini sağlamışlardır. İlginç şekilde, bu
kadar küçük yaştaki çocukların, yetişkinler gibi depresyonun yanı sıra bir başka psikolojik
rahatsızlık geliştirdiğini görmüşlerdir. Klinik depresyon tüm belirtileri ( anhedonya, üzgün
olma, düşük enerji, düşük özgüven, ağlama, ölüm temalı oyunlar) bu çocuklar da net bir
şekilde tespit edilmiştir.

Bununla birlikte, çocuk gelişimi uzmanlarının çoğunlukla çocuklarda görüldüğünü öne
sürdüğü karın ağrısı gibi fiziksel şikayetleri de inceleyen uzmanlar; bu öngörünün pek de doğru olmadığı sonucuna ulaşmışlardır. Sekiz farklı semptom ortak belirti olarak ortaya çıktığı halde, fiziksel şikayetler depresif çocuklarda bir belirti olarak göze çarpmamıştır. Bu bulgunun önemi, şimdiye kadar anne-babalara fizyolojik altyapısı olmayan fiziksel şikayetleri olan çocukların büyük olasılıkla depresyon geçirdiği söyleniyordu. Ancak, bu çalışmada bunun doğru olmadığı görülmüştür. Kısacası, bir ebeveynin çocuğundaki depresyonu tespit etmesi çok da mümkün görülmüyor.

Depresif çocuklar aynı yetişkinler gibi uyku problemleri, yorgunluk gibi semptomları
gösteriyorlar. Çocuklar ve yetişkinler arasındaki görünen tek büyük fark ise belirtilerin süresi.
Yetişkinlerde klinik depresyon tanısının koyulabilmesi için en az iki hafta üzgün olma ve
hayattan, yapılan aktivitelerden zevk almama şartı aranır. Ancak, bu araştırma çocukların o
kadar uzun zaman bu belirtileri yansıtmayabileceğini gösteriyor. Çünkü çocukların duygu
durumları gün içerisinde bile yetişkinlere nazaran çok daha fazla iniş-çıkış göstermektedir.
Bir diğer önemli husus ise tedavidir. Yetişkinlere depresyon tanısı koyduğumuz zaman kolayca antidepresan verebiliyoruz. Ancak, çocuklarda bunu yapmak doğru mu? Şu ana kadar yapılan çalışmalarda yetişkinlerde etken olan maddelerin çocuklar için etkili olduğunu gösteren sağlam bir kanıt bulunamamıştır. Ancak, bu çocukların acilen yardım alması da bir diğer gerçektir.

Bunun temel sebebi ise gelişimin çok çabuk seyrettiği bu küçük yaşta çocuğun depresyon gibi bir sebeple uzun bir süre işlevselliğini yitirmesi normal gelişiminde olumsuz yönde etkileyecektir.

Depresif çocukları çok çabuk tespit ederek hemen bir psikoloğa ya da çocuk psikiyatrisine
götürmek ilk ve en önemli adım olmalıdır.

Psk. Bora Ilkinönü